10-05-2017

Value-Based Healthcare in Nederland: meer transparantie en uniformiteit

Nederland is een van de voorlopers in het toepassen van Value-Based Healthcare. Toch staan ook wij pas aan de start. Een geïntegreerd zorgpad met alle ketenpartners is nog een utopie en zorgverzekeraars sturen nu nog vooral op volume in plaats van op de kwaliteit van zorg. Wat is er nodig om Value-Based Healthcare breed te implementeren in Nederland? We gaan hierover in gesprek met Gérard Klop, partner van consultancybedrijf Vintura en bevlogen voorvechter van Value-Based Healthcare.

Wat is het belang van een brede acceptatie en goede implementatie van Value-Based Healthcare in Nederland?

In de gezondheidszorg is heel veel winst te behalen. We willen een systeem en markt waarbij de patiënt centraal komt te staan en waarin we sturen op basis van kwaliteit en gezondheidswinst in plaats van op volume.

Het huidige stelsel is niet transparant. Hierdoor kan inefficiency in de zorg blijven bestaan: de kosten blijven onnodig hoog en grote kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen blijven bestaan. Als je kijkt naar recente statistieken zie je dat als men focust op kwaliteit, de kosten juist omlaag gaan. Bijvoorbeeld door het voorkomen van onnodige complicaties.

Het gedachtengoed van Value-Based Healthcare is om de zorg te sturen op uitkomsten en de zorg te organiseren rondom ziektebeelden. Dit komt de kwaliteit en de efficiency ten goede.

Waarom geloof je persoonlijk in Value-Based Healthcare?

Ik geloof stellig dat we ons met z’n allen in moeten zetten voor betere zorg voor de patiënt, dat is op microniveau, en voor een betere zorg in de toekomst in het algemeen, dat is op macro-niveau.

Het is toch te gek dat we ons drukker maken om de aankoop van onze nieuwe iPhone, dan om waar we het beste terecht kunnen voor onze gezondheid. Dat is een paradox. Onze gezondheid, en daarmee onze zorg, is het belangrijkste gemeengoed dat we hebben en dit is qua aanbod het minst transparant. Voor mij heeft het verbeteren van de gezondheidszorg ‘sense of urgency’. We moeten snel het gedachtegoed van Value-Based Healthcare in de praktijk brengen. Met z’n allen bewegen naar patiëntgerichte en betaalbare zorg voor de toekomst.

En hoe zorgen we volgens jou voor het in de praktijk brengen van dit gedachtengoed?

Ik geloof dat er twee belangrijke randvoorwaarden zijn voor de realisatie van Value-Based Healthcare: dat is meer transparantie in de zorg en dat zorgverzekeraars inkopen op kwaliteit in plaats van op volume. Dit zorgt voor de juiste prikkels in het systeem. De overheid heeft hierbij vooral een faciliterende rol en de zorgverzekeraars hebben een sturende rol. Zij zullen afspraken moeten gaan maken met zorgverleners op basis van kwaliteit in plaats van volume. Op dit moment worden hier al eerste stappen in gezet.

Daarnaast moeten verschillende stakeholders in de zorg meer gaan samenwerken. Uit het marktonderzoek dat Vintura heeft gehouden, blijkt dat verschillende stakeholders, waaronder ziekenhuizen, zorgverzekeraars en de industrie veel te winnen hebben met Value-Based Healthcare. Toch zijn er nog wel barrières die brede implementatie van Value-Based Healthcare in de weg staan. Ik geloof dat we hier samen oplossingen voor kunnen formuleren. Je ziet dat het nog ontbreekt aan voldoende vertrouwen in elkaar en aan de juiste prikkels in het systeem, om deze samenwerking tot stand te laten komen. De uitkomsten van het marktonderzoek gaan we de komende maand publiceren. Tijdens het congres ‘VBHC, a bird’s eye view’ laat ik al een voorproefje zien.

Value-Based Healthcare in Nederland: wat gaat er goed en wat kan nog beter?

Nederland is frontrunner op het terrein van Value-Based Healthcare. Dat wordt ook door het World Economic Forum en Porter erkend. Dat komt onder andere omdat we in Nederland al ver zijn met het registreren van de uitkomsten. Kijk maar naar DICA. Het mooie is dat de DICA- en ICHOM-standaarden helpen om Value-Based Healthcare nationaal en internationaal verder uit te rollen. Daarnaast zie je dat in Nederland Value-Based Healthcare door verschillende partijen in de praktijk wordt gebracht met een aantoonbaar positief resultaat, zoals Santeon, Bernhoven en ParkinsonNet.

We laten in Nederland alleen nog veel kansen liggen, omdat centrale regie en sturing van Value-Based Healthcare ontbreekt. We zouden veel meer ervaring en kennis met elkaar moeten uitwisselen, zodat we daar van kunnen leren. Iedereen moet nu zelf het wiel uitvinden. Dit zorgt voor wildgroei in zorgoplossingen en IT-toepassingen en hierdoor kunnen we succesvolle initiatieven niet makkelijk opschalen.

Hierdoor duren implementatie trajecten langer en gaan mogelijke synergiën tussen initiatieven verloren. Ook al is de zorg straks lokaal geïntegreerd, dan nog hebben we op nationaal niveau teveel versnippering. Zolang we dit in stand houden, kunnen we de zorg nooit optimaal integreren.,

Hoe ziet die centrale regie er volgens jou uit?

Hiermee bedoel ik centrale regie op het bredere uitrollen van ‘best practices’, kortom samenwerking bevorderen tussen zorgverleners binnen ziekenhuizen, tussen ziekenhuizen en over ketens heen. Ik zie hier een rol voor zorgverzekeraars omdat zij als enige speler over ziekenhuizen heen kunnen kijken, zeker als er meer transparantie komt in kwaliteit.

Om die transparantie te bevorderen is ook meer regie nodig om te komen tot duidelijke afspraken rond patiënt relevante uitkomsten en kwaliteit. Naast de ontwikkeling van standaarden rondom uitkomsten, zoals ICHOM, moet er een IT-infrastructuur komen die het transport van de data faciliteert. Zie het als volgt: de ICHOM standaarden beschrijven hoe de auto eruit ziet en de IT-infrastructuur is de snelweg waar de auto soepel overheen rijdt. Integratie van bestaande en nieuwe IT-oplossingen moet zorgen voor meer standaardisatie en verdere versnippering tegengaan. Dit om de snelheid van de transitie naar meer transparantie te bevorderen.

Wat is tot slot de bijdrage van Vintura in de ontwikkeling van Value-Based Healthcare?

Vintura heeft als missie creating meaningful impact in healthcare together en dat doen we door te verbeteren op de inhoud en door mensen met elkaar te verbinden. Value-Based Healthcare gaat over deze beide aspecten. Ik zie dat Value-Based Healthcare 1-op-1 aansluit op ons waardenmodel.

Als ik terugkijk, zie ik dat Vintura zich al een flink aantal jaren bezig houdt met projecten die gericht zijn op een kwaliteitsverbetering voor de patiënt. Zoals bijvoorbeeld een traject waarin we samen met een ziekenhuis het follow-up traject voor kankerpatiënten sterk hebben verbeterd of de optimalisatie van een zorgpad voor borstkankerpatiënten bij een ander ziekenhuis. Beiden trajecten hebben geleid tot aantoonbaar betere zorg voor patiënten. Dat noemden we toen alleen nog geen Value-Based Healthcare, maar dat was het wel. Ik denk dat dat precies de reden is dat Vintura de principes van VBHC zo enthousiast omarmt en toepast: we doen dit namelijk al veel langer dan vandaag.

Dit artikel is gepubliceerd in Magazine Digitale Zorg, mei 2017

Delen